اگر شما از کاربران اینترنت باشید به طور حتم واژه پروکسی را بارها شنیده اید. واژه ای که اکثر کاربران از آن به عنوان فیلتر شکن یاد می کنند تا بتوانند از طریق پروکسی به سایت ها دسترسی پیدا کنند. اما پروکسی چیست و چه کاربردهایی دارد؟

یک سرور پروکسی، تماس با اینترنت را با تمام رایانه هایی که به شبکه محلی متصل می باشند، تقسیم می کند و به طور کلی پروکسی سروری است که به عنوان یک واسطه بین کاربر و سرور عمل می کند.هنگامی که رایانه ای از طریق پروکسی به اینترنت وصل است و می خواهد به یک فایل دسترسی پیدا کند، ابتدا درخواستش را به یک سرور پروکسی می فرستد. آن گاه پروکسی به رایانه مقصد متصل شده، فایل درخواستی را دریافت می کند و بعد آن را برای رایانه درخواست کننده می فرستد.
● اما کاربردهای پروکسی چیست و چرا از آن استفاده می شود؟
از کاربردهای پروکسی می توان به بالا بردن امنیت در رایانه اشاره کرد. در این مورد کاربران به جای این که مستقیم به اینترنت متصل شوند، همگی از طریق یک پروکسی به اینترنت وصل می شوند. از دیگر کاربرد های استفاده از پروکسی می توان به کش کردن (Caching) اشاره کرد که از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کش به یک نسخه بایگانی شده از محتویات اینترنت روی پروکسی اطلاق می شود. به عنوان مثال در شبکه ای که از کش کردن پروکسی استفاده می کند کاربران زیادی وجود دارد که برای استفاده سایت ها درخواستی را به پروکسی می فرستند و پروکسی نیز صفحه مورد نظر را از سایت می گیرد و آن را ارسال می کند. از دیگر استفاده های پروکسی مخفی بودن در اینترنت و از بین بردن آدرسIP است که در این حالت نیز می توان از نفوذ هکرها به سیستم جلوگیری کرد.
● تقسیم بندی پروکسی ها:
پروکسی ها به ۲ دسته ناشناس (Anonymous) و غیر ناشناس (Non-Anonymous) تقسیم می شوند. پروکسی های ناشناس، از هویت فردی استفاده می کنند در حالی که پروکسی های غیر ناشناس آدرس IP کاربرشان را به رایانه هدف اطلاع می دهند.
● پروکسی عمومی:
پروکسی عمومی (Public Proxy) که هزینه زیادی برای ایجاد و نگهداری دارند به پروکسی گفته می شود که برای استفاده رایگان عموم کاربران اینترنت طراحی شده است. البته همان طور که گفته شد این گونه پروکسی ها به علت نداشتن صرفه اقتصادی بسیار کم ایجاد می شوند، البته به جز وب پروکسی ها.
● انواع پروکسی ها
▪ پروکسی HTTP
بیشتر پروکسی هایی که در اینترنت وجود دارد از پروکسی Http استفاده می کنند. این پروکسی ها برای دیدن صفحات وب طراحی شده اند و فقط از پروتکل HTTP پشتیبانی می کنند.
▪ پروکسی HTTPS
این پروکسی که به پروتکل امنیتی اینترنت معروف است از هر ۲ پروتکل HTTP و HTTPS پشتیبانی می کند و می توان از آن برای مرور صفحات وب رمزنگاری شده نیز بهره برد.
▪ پروکسی ساکس (Socks)
این پروکسی ها که خود به ۲ دسته Socks ۴ و Socks ۵ تقسیم می شوند، طوری طراحی شده اند تا از کل پروتکل های اینترنت پشتیبانی کنند. این پروکسی ها غالبا روی پورت ۱۰۸۰ قرار دارند.
▪ وب پروکسی (CGI-Proxy)
این همان پروکسی است که این روزها بر سر زبان کاربران رایانه افتاده است که با استفاده از این پروکسی که در اصطلاح عوام به آن ها فیلترشکن می گویند از سایت های فیلتر شده عبور می کنند. این پروکسی ها در واقع وب سایت هایی هستند که به کاربران اجاز می دهند از طریق آن ها به سایر وب سایت ها دسترسی یابند و برای این منظور از برنامه هایی (اسکریپت) استفاده می کنند که به زبان های برنامه نویسی تحت وب (مثل PHP و Perl ) نوشته شده اند.